Παρασκευή 5 Μαρτίου 2010

ΚΑΒΑΦΗΣ / CAVAFY


Website counter


ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Π. ΚΑΒΑΦΗΣ
(1863-1933)


ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ



«Είμαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν, αλλά εγεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια - σ' ένα σπίτι της οδού Σερίφ· μικρός πολύ έφυγα, και αρκετό μέρος της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επισκέφθην την χώραν αυτήν μεγάλος, αλλά για μικρόν χρονικόν διάστημα. Διέμεινα και στη Γαλλία. Στην εφηβικήν μου ηλικίαν κατοίκησα υπέρ τα δύο έτη στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η τελευταία μου εργασία ήταν υπαλλήλου εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το υπουργείον των Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα Ιταλικά».


---------------------------------------------------------------------

Στο video που ακολουθεί παρουσιάζεται η ζωή, το έργο του Κ. Π. Καβάφη και η μεγάλη απήχηση του ποιητή σε ξένους ποιητές και λογοτέχνες, όπως οι Brecht και Auden.

ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΡΤ
ΣΕΙΡΑ: ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
"Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΩΝ. ΚΑΒΑΦΗ" (2001)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: ΤΑΣΟΣ ΨΑΡΡΑΣ

---------------------------------------------------------------------

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε το 1863 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, γιος του μεγαλεμπόρου και σημαντικού παράγοντα της ελληνικής παροικίας στην Αλεξάνδρεια Πέτρου Καβάφη και της συζύγου του Χαρίκλειας. Και οι δύο κατάγονταν από παλιές οικογένειες Φαναριωτών. Ο Κωνσταντίνος είχε οχτώ μεγαλύτερα αδέρφια όλα αγόρια και έχασε τον πατέρα του όταν ήταν εφτά χρόνων. Το 1872 μετακόμισε με τη μητέρα και τα αδέρφια του στο Λίβερπουλ της Αγγλίας και τέσσερα χρόνια αργότερα η επιχείρηση του πατέρα του καταστράφηκε κατά τη διάρκεια οικονομικού κραχ στην Αίγυπτο. Το 1877 η οικογένεια Καβάφη έμεινε στο Λονδίνο και στο τέλος του χρόνου επέστρεψαν στην Αλεξάνδρεια. Κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού έτους 1881-1882 ο Κωνσταντίνος φοίτησε στην εμπορική σχολή Λύκειο Ερμής και ξεκίνησε τη συγγραφή ενός ιστορικού λεξικού το οποίο διέκοψε στο λήμμα Αλέξανδρος. Το καλοκαίρι του 1882 η οικογένεια εγκατέλειψε ξανά την Αλεξάνδρεια, αυτή τη φορά ε5ξαιτίας της εξέγερσης στην πόλη που οδήγησε στην καταστροφή της από τους Άγγλους. Κατέφυγαν στην Κωνσταντινούπολη, στο πατρικό σπίτι της Χαρίκλειας, όπου φιλοξενήθηκαν από τον πατέρα της Γεωργάκη Φωτιάδη. Τότε φαίνεται πως ολοκλήρωσε τις σπουδές του και εξέφρασε την επιθυμία να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία και την πολιτική.

Το 1884 ξεκίνησε την ενασχόλησή του με την ποίηση ενώ ενημερωνόταν για τις εξελίξεις στην Αλεξάνδρεια μέσω των εκεί φίλων του Μικέ Ράλλη και Στέφανου Σκυλίτση. Στη γενέτειρά του επέστρεψε ένα χρόνο αργότερα. Το 1886 κατείχε δημοσιογραφική ταυτότητα από το περιοδικό Τηλέγραφος και ξεκίνησε τη συνεργασία του με το λογοτεχνικό περιοδικό Έσπερος και την εφημερίδα Ομόνοια, όπου δημοσίευσε ποιήματα και πεζά. Συνέχισε να δημοσιεύει κείμενά του σε εφημερίδες και περιοδικά της Αλεξάνδρειας και της Λειψίας. Το 1892 προσλήφθηκε στην Υπηρεσία Αρδεύσεων. Το 1893 ταξίδεψε στο Κάιρο. Την ίδια χρονιά ο Γεώργιος Τσοκόπουλος επισήμανε την αξία του ποιητικού του έργου. Ένα χρόνο αργότερα εξέδωσε τα "Τείχη" με παράλληλη μετάφραση στα αγγλικά από τον αδερφό του Τζων, με τον οποίο ταξίδεψε στο Παρίσι και το Λονδίνο. Τον επόμενο χρόνο δημοσίευσε και εξέδωσε ποιήματα στην Αλεξάνδρεια και την Αθήνα. Το 1899 πέθανε η μητέρα του.

Το 1901 επισκέφτηκε την Αθήνα για πρώτη φορά, όπου γνωρίστηκε με τους Κίμωνα Μιχαηλίδη, Ιωάννη Πολέμη και Γρηγόριο Ξενόπουλο και δημοσίευσε έργα σε διάφορα περιοδικά, ανάμεσα σ’ άλλα και στα Παναθήναια. Επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια. Το 1903 ταξίδεψε ξανά στην Αθήνα. Το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου δημοσιεύτηκε από τον Γρηγόριο Ξενόπουλο η πρώτη εκτενής κριτική παρουσίαση της ποίησής του, στο περιοιδικό Παναθήναια. Το 1904έξέδωσε στην Αλεξάνδρεια την πρώτη συλλογή ποιημάτων του. Το 1907 μετακόμισε στην οδό Λέψιους 10. Το 1910 χρονολογείται η έκδοση του δεύτερου τεύχους συλλογής ποιημάτων του. Το 1912 ξεκίνησαν τα επικριτικά σχόλια για την ποίησή του από αθηναϊκούς και αλεξανδρινούς κύκλους. Ο Καβάφης ετοίμαζε τότε την πρώτη συλλογή ποιημάτων του σε μονόφυλλα. Το 1914 γνωρίστηκε με τον άγγλο μυθιστοριογράφο Έντουαρντ Μόργκαν Φόστερ, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του τελευταίου στην Eλλάδα. Η κριτική διαμάχη γύρω από την ποίησή του κράτησε ως το τέλος της ζωής του με αμείωτη ένταση και συνεχίστηκε για πολλά χρόνια. Το 1917 πραγματοποιήθηκε έκδοση επιλογής εικοσιενός ποιημάτων του Καβάφη μαζί με μια μελέτη του Γ.Βρισιμιτζάκη για το έργο του με έγκριση του ποιητή στη σειρά των Γραμμάτων Βιβλία της Ζωής.
Ένα χρόνο αργότερα ο E.M. Forster δημοσίευσε το ιστορικής αξίας δοκίμιο για τον Καβάφη στο περιοδικό Atheneum του Λονδίνου (το 1922 εξέδωσε το αφιερωμένο στον ποιητή βιβλίο Alexandria. A history and a guide). Το 1920 πέθανε στη Γαλλία σε ηλικία εξήντα χρόνων ο αδερφός του Παύλος. Το 1921 σημειώθηκαν η διάλεξη του Τέλλου Άγρα και το άρθρο του Παλαμά στο Εμπρός για τον Καβάφη. Το 1922 ο Καβάφης παραιτήθηκε από την Εταιρεία Αρδεύσεων και ένα χρόνο αργότερα πέθανε ο αδερφός του Τζων. Το 1924 κυκλοφόρησε το αφιερωμένο στον Καβάφη τεύχος της Νέας Τέχνης και δημοσιεύτηκε η "Ιθάκη" στο περιοδικό Criterion από τον Thomas Eliot. Το 1926 τιμήθηκε από τη δικτατορία του Παγκάλου με το παράσημο του Φοίνικος και εξέδωσε το περιοδικό Αλεξανδρινή Τέχνη. Το 1927 συνδέθηκε φιλικά με τη Μαρίκα Κοτοπούλη και γνωρίστηκε με το Νίκο Καζαντζάκη.
Το 1932 μετά από ιατρική διάγνωση για καρκίνο του λάρυγγα ο Καβάφης μετακόμισε στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκε στο ξενοδοχείο Κοσμοπολίτ. Την ίδια χρονιά υποβλήθηκε σε τραχειοτομή και έχασε τη φωνή του, μεταφέρθηκε για ανάρρωση στην κλινική Καψαλά στην Κηφισιά και τύπωσε το ποίημα "Μέρες του 1908". Το 1933 επέστερψε στην Αλεξάνδρεια και στις αρχές Απριλίου αναγκάστηκε να μπει στο νοσοκομείο. Στις 28 του ίδιου μήνα έπαθε εγκεφαλική συμφόρηση και πέθανε τα ξημερώματα της επομένης, τη μέρα των γενεθλίων του.

Από την ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου για τον Καβάφη




"Καβάφης" (1994)
Σκηνοθεσία: Γιάννης Σμαραγδής

Ερμηνεία: Δημήτρης Καταλειφός, Λάκης Λαζόπουλος, Βασίλης Διαμαντόπουλος, Μυρτώ Αλικάκη, Μάγια Λυμπεροπούλου, Γιώργος Μοσχίδης

-----------------------------------------------------------------------------
Στο video που ακολουθεί, στα πλαίσια της σειράς "Η δε πόλις ελάλησεν: Αλεξάνδρεια - Κ. Π. Καβάφης" (2001), παρουσιάζεται το ποιητικό έργο του Καβάφη, πλαισιωμένο από εικόνες της σύγχρονης Αλεξάνδρειας. Οι ηθοποιοί Β. Διαμαντόπουλος, ο Γ. Βαλτινός, ο Β. Παπαβασιλείου και ο Γ. Π. Σαββίδης διαβάζουν ποιήματα του Καβάφη.
-----------------------------



[Στοιχεία για τη ζωή του Κ. Καβάφη]


"Ιθάκη"

Σαν βγεις στο πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι να 'ναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δε θα βρεις,
αν μεν η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβαλείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι να 'ναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωινά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους
να σταματήσεις σ' εμπορεια Φοινικικά,
και τες καλές πραγματείες ν' αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κι έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά,
σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ' τους σπουδασμένους.

Πάντα στο νου σου να 'χεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί ειν'ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει.
και γέρος πια ν' αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στο δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ' έδωσε τ' ωραίο ταξείδι.
χωρίς αυτήν δε θα 'βγαινες στο δρόμο.
αλλά δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε.
έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν.

"Ithaca"

As you set out for Ithaca
hope that your journey is a long one,
full of adventure, full of discovery.
Laistrygonians and Cyclops,
angry Poseidon - do not be afraid of them:
you'll never find things like that on your way
as long as you keep your thoughts raised high,
as long as a rare sensation
touches your spirit and your body.

Laistrygonians and Cyclops,
wild Poseidon - you won't encounter them
unless you bring them along inside your soul,
unless your soul sets them up in front of you.

Hope that your journey is a long one.
May there be many summer mornings when,
with what pleasure, what joy,
you come into harbors seen for the first time;
may you stop at Phoenician trading stations
to buy fine things,
mother of pearl and coral, amber and ebony,
sensual perfume of every kind -
as many sensual perfumes as you can;
and may you visit many Egyptian cities
to learn and learn again from those who know.

Keep Ithaca always in your mind.
Arriving there is what you're destined for.
But do not hurry the journey at all.
Better if it lasts for years,
so that you're old by the time you reach the island,
wealthy with all you have gained on the way,
not expecting Ithaca to make you rich.
Ithaca gave you the marvelous journey.
Without her you would not have set out.
She has nothing left to give you now.

And if you find her poor, Ithaca won't have fooled you.
Wise as you will have become, so full of experience,
you will have understood by then what these Ithacas mean.



"Ιthaca"
[Μουσική: Βαγγέλης Παπαθανασίου &
Απαγγελία: Sean Connery]





"ΙΘάκη"
"Αγαπητέ κύριε Καβάφη" (2008)
[Μουσική: Γιάννης Πετρίτσης &
Ερμηνεία: Αλέξανδρος Χατζής]





"Ιθάκη"
[Μουσική: Γιάννης Γλέζος]


Για πρώτη φορά 13 κορυφαία ποιήματα του μεγάλου Αλεξανδρινού Κώστα Καβάφη έγιναν αισθαντικά τραγούδια που μπορεί να τραγουδήσει όλος ο κόσμος πάνω σε μουσική Γιάννη Πετρίτση. Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον (Αλεξάνδρεια), Θερμοπύλες, Πόλις, Ιθάκη, Οσο Μπορείς, Φωνές, Ο Ηλιος του Απογεύματος είναι μερικά από αυτά.

Τραγουδά ο Αλέξανδρος Χατζής. Συμμετέχει μία νέα θαυμάσια φωνή, η Νέλλη Βαβάση . Και η έκπληξη : Απαγγέλλουν ο Μιχάλης Κακογιάννης, η Κάτια Δανδουλάκη και ο Γρηγόρης Βαλτινός .Τρεις μεγάλοι καλλιτέχνες χάρισαν τις υπέροχες φωνές τους απαγγέλλοντας μερικά απ’ τα ωραιότερα ποιήματα του Καβάφη .
Ολα αυτά σε μια συλλεκτική κασετίνα με σχέδια του ζωγράφου Δημήτρη Ταλαγάνη και ένα πολύ όμορφο ένθετο βιβλιαράκι με τα ποιήματα του Κ. Καβάφη.


"Θερμοπύλες"

Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες·
δίκαιοι κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία·
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ’ εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε·
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.

Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.




"Θερμοπύλες"
"Αγαπητέ κύριε Καβάφη" (2008)
[Μουσική: Γιάννης Πετρίτσης &
Ερμηνεία: Αλέξανδρος Χατζής]



"Όσο μπορείς"

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ώς που να γίνει σα μια ξένη φορτική.




"Όσο μπορείς"


"Θάλασσα του πρωιού"

Εδώ ας σταθώ. Κι ας δω κ’ εγώ την φύσι λίγο.
Θάλασσας του πρωιού κι ανέφελου ουρανού
λαμπρά μαβιά, και κίτρινη όχθη· όλα
ωραία και μεγάλα φωτισμένα.

Εδώ ας σταθώ. Κι ας γελασθώ πως βλέπω αυτά
(τα είδ’ αλήθεια μια στιγμή σαν πρωτοστάθηκα)·
κι όχι κ’ εδώ τες φαντασίες μου,
τες αναμνήσεις μου, τα ινδάλματα της ηδονής.




"Θάλασσα του πρωιού"
"Τετραλογία" (1975)
[Μουσική: Δήμος Μoύτσης &
Ερμηνεία: Χρήστος Λεττονός]




"Θάλασσα του πρωιού"
[Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου &
Ερμηνεία: Αλκίνοος Ιωαννίδης]



"Απολείπειν ο θεός Αντώνιον"

Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ’, ακουσθεί
αόρατος θίασος να περνά
με μουσικές εξαίσιες, με φωνές—
την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου
που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου
που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανωφέλετα θρηνήσεις.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που φεύγει.
Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν
ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου·
μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,
κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ’ όχι
με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,
ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,
τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,
κι αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που χάνεις.







"Απολείπειν ο θεός Αντώνιον"
"Τετραλογία" (1975)
[Μουσική: Δήμος Μούτσης &
Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη]





"Απολείπειν ο θεός Αντώνιον"
"Αγαπητέ κύριε Καβάφη" (2008)
[Απαγγελία: Γρηγόρης Βαλτινός]



"Η πόλις"

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.




Η πόλις
[Απαγγελία: Κ. Καραμπέτη &
Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη]



"Τα παράθυρα"

Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ
μέρες βαρυές, επάνω κάτω τριγυρνώ
για νάβρω τα παράθυρα.— Όταν ανοίξει
ένα παράθυρο θάναι παρηγορία.—
Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ
να τάβρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω.
Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία.
Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει.




Το σπίτι του Καβάφη & "Τα παράθυρα"
[Απαγγελία: Δημήτρης Χορν]



"Περιμένοντας τους βαρβάρους"

— Τι περιμένουμε στην αγορά συναθροισμένοι;
- Είναι οι βάρβαροι να φθάσουν σήμερα.

— Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μια τέτοια απραξία;
Τι κάθοντ’ οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε;
- Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί;
Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν.

—Γιατί ο αυτοκράτωρ μας τόσο πρωί σηκώθη,
και κάθεται στης πόλεως την πιο μεγάλη πύλη
στον θρόνο επάνω, επίσημος, φορώντας την κορώνα;
- Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Κι ο αυτοκράτωρ περιμένει να δεχθεί
τον αρχηγό τους. Μάλιστα ετοίμασε
για να τον δώσει μια περγαμηνή. Εκεί
τον έγραψε τίτλους πολλούς κι ονόματα.

— Γιατί οι δυο μας ύπατοι κ’ οι πραίτορες εβγήκαν
σήμερα με τες κόκκινες, τες κεντημένες τόγες·
γιατί βραχιόλια φόρεσαν με τόσους αμεθύστους,
και δαχτυλίδια με λαμπρά, γυαλιστερά σμαράγδια·
γιατί να πιάσουν σήμερα πολύτιμα μπαστούνια
μ’ ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλιγμένα;
- Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα·
και τέτοια πράγματα θαμπώνουν τους βαρβάρους.

—Γιατί κ’ οι άξιοι ρήτορες δεν έρχονται σαν πάντα
να βγάλουνε τους λόγους τους, να πούνε τα δικά τους;
- Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα·
κι αυτοί βαρυούντ’ ευφράδειες και δημηγορίες.

— Γιατί ν’ αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία
κ’ η σύγχυσις. (Τα πρόσωπα τι σοβαρά που εγίναν).
Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κ’ η πλατέες,
κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ συλλογισμένοι;

- Γιατί ενύχτωσε κ’ οι βάρβαροι δεν ήλθαν.
Και μερικοί έφθασαν απ’ τα σύνορα,
και είπανε πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν.

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις.

[Απαγγελία: Χρίστος Τσάγκας]


"Τα άλογα του Αχιλλέως"

Τον Πάτροκλο σαν είδαν σκοτωμένο,
που ήταν τόσο ανδρείος, και δυνατός, και νέος,
άρχισαν τ’ άλογα να κλαίνε του Aχιλλέως·
η φύσις των η αθάνατη αγανακτούσε
για του θανάτου αυτό το έργον που θωρούσε.
Τίναζαν τα κεφάλια των και τες μακρυές χαίτες κουνούσαν,
την γη χτυπούσαν με τα πόδια, και θρηνούσαν
τον Πάτροκλο που ενοιώθανε άψυχο — αφανισμένο —
μια σάρκα τώρα ποταπή — το πνεύμα του χαμένο —
ανυπεράσπιστο — χωρίς πνοή —
εις το μεγάλο Τίποτε επιστραμένο απ’ την ζωή.

Τα δάκρυα είδε ο Ζευς των αθανάτων
αλόγων και λυπήθη. «Στου Πηλέως τον γάμο»
είπε «δεν έπρεπ’ έτσι άσκεπτα να κάμω·
καλλίτερα να μην σας δίναμε, άλογά μου
δυστυχισμένα! Τι γυρεύατ’ εκεί χάμου
στην άθλια ανθρωπότητα πούναι το παίγνιον της μοίρας.
Σεις που ουδέ ο θάνατος φυλάγει, ουδέ το γήρας
πρόσκαιρες συμφορές σας τυραννούν. Στα βάσανά των
σας έμπλεξαν οι άνθρωποι.»— Όμως τα δάκρυά των
για του θανάτου την παντοτινή
την συμφοράν εχύνανε τα δυο τα ζώα τα ευγενή.


"Η σατραπεία"

Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
για τα ωραία και μεγάλα έργα
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται·
να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,
(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πηαίνεις στον μονάρχην Aρταξέρξη
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,
και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.
Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.
Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει·
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε·
την Aγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.
Aυτά πού θα σ’ τα δώσει ο Aρταξέρξης,
αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία·
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.


"Τείχη"

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου