Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2010

ΑΝΤΙΓΟΝΗ, ΣΟΦΟΚΛΗ/ ANTIGONE, SOPHOCLES


Website counter





Σοφοκλης














































Σήμερα, Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2010 , παρακολουθήσαμε με τους μαθητές του Διαπολιτισμικού Γυμνασίου Ευόσμου την "Αντιγόνη" του Σοφοκλή, στη Μονή Λαζαριστών.




Στο τέλος της παράστασης ακολούθησε συζήτηση των μαθητών με τους ηθοποιούς.














Εικόνες από την παράσταση και τη συζήτηση των μαθητών του σχολείου μας με τους ηθοποιούς.






"Αντιγόνη" του Σοφοκλή (442 π.Χ.)

Χώρος: αρχαία θήβα


Πρόσωπα: Αντιγόνη,Ισμήνη,Κρέοντας, Αίμονας, Τειρεσίας, Ευρυδίκη, Φρουρός, Αγγελιοφόρος, δεύτερος αγγελιοφόρος


Χορός: Γέροντες της Θήβας



Η Αντιγόνη είναι αρχαία τραγωδία του Σοφοκλή που παρουσιάστηκε πιθανότατα στα Μεγάλα Διονύσια του 442 π.Χ.. Το θέμα της προέρχεται από τον Θηβαϊκό κύκλο, απ' όπου ο Σοφοκλής άντλησε υλικό και για δύο άλλες τραγωδίες, τον Οιδίποδα Τύραννο και τον Οιδίποδα επί Κολωνώ). Θέμα της είναι η προσπάθεια της Αντιγόνης να θάψει το νεκρό αδελφό της Πολυνείκη, παρά την αντίθετη εντολή του Κρέοντα, βασιλιά της Θήβας. Έτσι η Αντιγόνη θέτει την τιμή των θεών και την αγάπη προς τον αδερφό της υπεράνω των ανθρώπινων νόμων.


Μυθολογικό υπόβαθρο


Η Αντιγόνη ήταν ένα από τα τέσσερα παιδιά του Οιδίποδα που απέκτησε με την Ιοκάστη, βασίλισσα της Θήβας, χωρίς να γνωρίζει ότι ήταν η φυσική μητέρα του. Τα άλλα παιδιά τους ήταν η Ισμήνη, ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης. Ο Οιδίποδας είχε καταραστεί τους γιους του να διαφωνήσουν για το μοίρασμα της κληρονομιάς και να αλληλοσκοτωθούν, επειδή είχαν παραβιάσει κάποιες διαταγές του.
Όταν ο Οιδίποδας ανακάλυψε την αλήθεια για την καταγωγή του αυτοεξορίστηκε και τα δύο αδέρφια συμφώνησαν να διακυβερνούν εναλλάξ ανά ένα χρόνο. Μετά το πρώτο έτος ο Ετεοκλής αρνήθηκε να δώσει το θρόνο στον Πολυνείκη και αυτός έφυγε από τη Θήβα, πήγε στο Άργος, όπου παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά Άδραστου και οργάνωσε εκστρατεία εναντίον της Θήβας. Η εκστρατεία απέτυχε και οι δύο αδερφοί σκοτώθηκαν σε μονομαχία. Το θρόνο πήρε τότε ο Κρέων, αδερφός της Ιοκάστης, που διέταξε το πτώμα του Πολυνείκη να μείνει άταφο, επειδή πρόδωσε την πατρίδα του.

Η παντοδυναμία του έρωτα (Γ΄ Στάσιμο)

"Έρωτα ακαταμάχητε εσύ που ξενυχτίζεις
στου κοριτσιού τα μάγουλα, εσύ που αιχμαλωτίζεις
ως και τον πλούσιο άνθρωπο, και στις καλύβες μπαίνεις,
και θάλασσα διαβαίνεις και θάλασσα περνάς!
Κι ούτε κανείς αθάνατος εγλύτωσε από σένα
ούτ΄ άνθρωπον εφήμερο δεν άφησες κανένα.
Εσύ που είσαι το λούλουδο ζωής τυραννισμένης
εσύ που ξετρελένεις εκείνον που κρατάς!
Εσύ και δίκαιον άνθρωπο σπρώχνεις στην αδικία
εσύ και τώρα εσήκωσες τέτοια φιλονικία.
Κι ο πόθος κόρης όμορφης πιά βασιλεύει ακόμη
παρά οι μεγάλοι νόμοι που εδώσαν οι θεοί.
Μα τώρα και ΄γώ σπρώχνομαι τους νόμους να πατήσω
και δεν μπορώ, αυτά βλέποντας, τα δάκρυα να κρατήσω
όταν θωρώ τη δύστυχη εδώ, την Αντιγόνη,
στο στρώμα να σημώνη, που όλους θα μας δεχτεί..."
"Έρωτα ακαταμάχητε εσύ που ξενυχτίζεις
στου κοριτσιού τα μάγουλα, εσύ που αιχμαλωτίζεις
ως και τον πλούσιο άνθρωπο, και στις καλύβες μπαίνεις,
και θάλασσα διαβαίνεις και θάλασσα περνάς!
Κι ούτε κανείς αθάνατος εγλύτωσε από σένα
ούτ΄ άνθρωπον εφήμερο δεν άφησες κανένα.
Εσύ που είσαι το λούλουδο ζωής τυραννισμένης
εσύ που ξετρελένεις εκείνον που κρατάς!
Εσύ και δίκαιον άνθρωπο σπρώχνεις στην αδικία
εσύ και τώρα εσήκωσες τέτοια φιλονικία.
Κι ο πόθος κόρης όμορφης πιά βασιλεύει ακόμη
παρά οι μεγάλοι νόμοι που εδώσαν οι θεοί.
Μα τώρα και ΄γώ σπρώχνομαι τους νόμους να πατήσω
και δεν μπορώ, αυτά βλέποντας, τα δάκρυα να κρατήσω
όταν θωρώ τη δύστυχη εδώ, την Αντιγόνη,
στο στρώμα να σημώνη, που όλους θα μας δεχτεί..."




Η "Αντιγόνη" του Σοφοκλή στη Νεανική Σκηνή του ΚΘΒΕ (2009-2010)


Η Αντιγόνη, αντισυμβατική, ανυπότακτη, ανυποχώρητη, αμετάπειστη … Ένα νεαρό κορίτσι που στρέφεται ενάντια στην αυταρχική εξουσία που θέλει να της επιβάλει τα «πρέπει» του νόμου. Αντιστέκεται. Επαναστατεί… με όποιο τίμημα. Είναι η βασιλοκόρη που δε διστάζει να συγκρουστεί με την εξουσία και να πληρώσει το τίμημα. Μιλά, όταν όλοι σιωπούν. Αυτή, μία γυναίκα.
Ο Κρέων είναι η εξουσία. Αποφασίζει, διατάζει. Η σφοδρότητα της σύγκρουσης Κρέοντα και Αντιγόνης οφείλεται στο γεγονός ότι το ήθος και των δυο ηρώων είναι ωμό. Ανάλγητο. Φλογοβόλο. Δε γνωρίζει κλιμάκωση, δεν υπαναχωρεί. Μαίνεται.
Στην άλλη όχθη, ο Αίμονας είναι η φωνή του μέτρου. Της κοινής λογικής. Ο ζυγισμένος λόγος του αναπτύσσει επιχειρήματα ενός θεωρητικού της δημοκρατίας. Διατυπώνει και υπερασπίζεται τη γνώμη των πολιτών.

Σημείωμα του σκηνοθέτη Τάσου Ράντζου



«Πόσο μπορεί να ταπεινωθεί ο άνθρωπος σήμερα; Πόσο μπορεί να αντέξει την ταπείνωση από φόβο; Από τον φόβοτου θανάτου, από τον φόβο της εξουσίας, από τον φόβο της μοναξιάς. Δουλεύοντας με ένα κείμενο, γραμμένο σε μια εποχή μακρινή, ήρθαμε αντιμέτωποι με ερωτήματα του εδώ και του τώρα. Σε μια άδεια θεατρική αίθουσα, δώδεκα ηθοποιοί και τρεις μουσικοί, οδηγημένοι από τον λόγο του Σοφοκλή, συνομιλούν με το κείμενο και απαντούν σε ερωτήσεις∙ όχι σημερινές ούτε χτεσινές, αλλά αιώνιες.
Ανακαλύπτουν την Αντιγόνη, τη βασιλοκόρη της Θήβας, που θα μπορούσε να είναι σήμερα μια οργισμένη κοπέλα σε διαδήλωση ή τραγουδίστρια στη ροκ μπάντα του πανεπιστημίου ή ένα δακρυσμένο κορίτσι σε μια οποιαδήποτε γειτονιά μιας οποιασδήποτε Θήβας.
Απέναντί της στέκεται ο Κρέοντας, ενσάρκωση της τυφλής εξουσίας, ο οποίος, προς πείσμα των σχολικών εγχειριδίων, σε αυτή την παράσταση καθόλου δεν επιθυμεί να σκοτώσει την Αντιγόνη∙ προσπαθεί μάλιστα απεγνωσμένα να ξεφύγει από την πράξη αυτή, δίνοντάς της όσες ευκαιρίες μπορεί. Δυστυχώς, όμως, εκείνη όχι μόνον δεν θα αρπάξει καμία ευκαιρία, αλλά θα τον παρασύρει μαζί της, με ένα είδος σαγήνης, στην καταστροφή.
Έτσι, θα διαγράψουν τις παράλληλες πορείες τους από το συλλογικό «είναι» στη μοναξιά, από το «εμείς» στο «εγώ», από το «μαζί», στο «μόνος». Για να αποδειχθεί –για μια ακόμη φορά– ότι τραγωδία δεν είναι παρά η σύγκρουση ανάμεσα στο πώς θα θέλαμε να είναι ο κόσμος και στο πώς είναι τελικά».


Η Αντιγόνη του Σοφοκλή στον κινηματογράφο (1961)

Ο σκηνοθέτης Γιώργος Τζαβέλλας μεταφέρει στην κινηματογραφική οθόνη την Αντιγόνη του Σοφοκλή το 1961 σε μουσική Αργύρη Κουνάδη.

Πρωταγωνιστούν:

Αντιγόνη: Ειρήνη Παππά
Κρέοντας: Μάνος Κατράκης
Ισμήνη: Μάρω Κοντού
Αίμων: Νίκος Καζής
Ευρυδίκη: Ίλυα Λιβυκού
Φρουρός: Γιάννης Αργύρης
Τειρεσίας: Τζαβαλας Καρούσος
Άγγελος: Βύρων Πάλλης

Βραβεία / Διακρίσεις


  • 3 βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (μουσικής, α΄ανδρικού ρόλου: Μάνος Κατράκης, α΄ γυναικείου ρόλου: Ειρήνη Παπά)

  • Υποψήφια για Χρυσή Άρκτο στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου

  • Υποψήφια για βραβείο Samuel Goldwyn καλύτερης ταινίας στις Χρυσές Σφαίρες

  • 2 βραβεία στο Φεστιβάλ του Σαν Φραντσίσκο (σκηνοθεσίας και α΄ ανδρικού ρόλου: Κατράκης)

  • Βραβείο α΄ γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Λονδίνου (1961)

  • Επιλέχθηκε ανάμεσα στις 10 καλύτερες ταινίες της χρονιάς από την Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου Αμερικής




    Antigone, Sophocles (1961, 1/8)



    Antigone, Sophocles (1961, 2/8)





Antigone, Sophocles (1961, 3/8)





Antigone, Sophocles (1961, 4/8)





Antigone, Sophocles (1961, 5/8)







Antigone, Sophocles (1961, 6/8)







Antigone, Sophocles (1961, 7/8)





Antigone, Sophocles (1961, 8/8)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου